خدمات بینایی سنجی (Optometry)
اپتومتری یکی از رشته های وابسته چشم پزشکی است و کارشناس بینایی سنجی ( اپتومتریست ) ، قسمتی از خدمات چشم پزشکی را به کمک متخصص چشم و گاهی مستقل انجام می دهد.
در کلینیک پارسیان، با همکاری کادر مجرب اپتومتری و اپتومتریست های برگزیده استان، کلیه خدمات بینایی سنجی، چه تشخیصی و چه درمانی انجام می شود.
این خدمات شامل موارد زیر می باشند:
- اندازه گیری میزان و میدان بینایی
- اندازه گیری نمره چشم و تجویز عینک های مختلف نظیر یک دید، چند کانونه و پروگرسیو و نیز عینک کودکان
- اندازه گیری و تجویز لنزهای تماسی (عینک های نامرئی ) از انواع مختلف نظیر لنزهای نرم، سخت، چندکانونه، هیبریدی، اسکلرال ، مینی اسکلرال و لنزهای تماسی درمانی
- اندازه گیری و تجویز عینک های دارای پریزم
- تعیین دید رنگی با استفاده از چارت های استاندارد
- نصویربرداری های مختلف از کلیه قسمت های چشم
- تشخیص و درمان تنبلی چشم
تجویز لنزهای تماسی (Contact Lenses)
میلیونها نفر در جهان از لنزهای تماسی استفاده می کنند .لنزهای تماسی بسته به روش زندگی و انگیزه شما می تواند جایگزینی برای عینک باشند.
لنز تماسی چیست ؟ لنزهای تماسی که به آنها عینک های نامرئی نیز گفته می شود ، صفحه های پلاستیکی انحنا دار ، مدور ، نازک و شفافی می باشند که بر روی قرنیه قرار گرفته و بر لایه اشکی که قرنیه را می پوشاند ، شناور می شوند . سلامت قرنیه و لایه اشکی برای راحتی و وضوح بینائی شما در هنگام استفاده از لنزهای تماسی بسیار مهم است . لنزهای تماسی برای اصلاح شرایط زیر بکار می روند :
۱- نزدیک بینی ( میوپی )
۲- دوربینی ( هیپروپی )
۳- آستیگماتیسم منظم
۴- قوز قرنیه ( کراتوکونوس )
مدت زمان استفاده از لنز :
از سال 1972 هرکس از لنز استفاده می کرد باید شب آنرا برداشته و در محلول جهت تمیز شدن قرار می داد با تولید لنزهای extended wear افراد قادرند با لنزهایشان بخوابند. اکنون لنزها از نظر زمان استفاده به دو دسته تقسیم می شوند :
روزانه : که حتما باید شب برداشته شود.
extended wear : که شب میتواند استفاده شود ، معمولا برای هفت روز بدون برداشتن. یک نوع از این لنز به نام continuous wear که میتواند برای سی شب استفاده شود.
فواصل تعویض لنزهای تماسی :
یکی از مشکلات لنزهای تماسی چسبیدن پروتئین و چربی به آن که به طور طبیعی در اشک وجود دارند است که باعث ناراحتی شده و محیطی برای عفونت ایجاد میکند. اینها توسط محلول لنز برداشته میشود. اما اگر این جرمها ثابت بمانند لنز باید عوض شود.
لنزهای یک بار مصرف :
اولین بار در سال 1987 تولید شد که مشکلات فوق را به گونه ای حل می کند. (البته واژه ی یک بار مصرف مانند مواد دیگر در رابطه با لنز صدق نمی کند ) شامل موارد زیل است.
یک بار مصرف روزانه – هر روز تعویض می شود.
یک بار مصرف ( فقط در طول روز استفاده می شود ) – هر دو هفته باید عوض شود.
یک بار مصرف ( در طول شبانه روز استفاده می شود ) – هر هفته باید عوض شود.
continuous wear ( برای 30 روز استفاده می شود) – ماهانه تعویض می شود.
تعویض برنامه دار که ماهانه یا کمتر تعویض می گردد.
انواع طراحی لنزهای تماسی:
تعداد لنزها با طراحی هایی متفاوت برای مشکلات گوناگون چشم در دسترس هستند.
کروی : که معمولا گرد طراحی شده اند نزدیک بینی ودوربینی را اصلاح می کنند.
دوکانونه : لنزهای دارای دو ناحیه متفاوت برای دور نزدیک برای اصلاح پیر چشمی می باشند که این یک تغییر وابسته به سن است که توانایی طیف دیدن کاهش می یابد.
ارتوکراتولوژی : لنزهایی است که برای شکل دهی به قرنیه در خواب طراحی شده است و در طول روز استفاده نمی شود.
توریک : علاوه بر دور بینی و نزدیک بینی آستیکماتیسم چشم را هم اصلاح می کند.
تمام این لنزها بر اساس هر فرد تجویز می شود. علاوه بر لنزهای فوق لنزهای دیگری هم در دسترس هستند که برای موارد خاص مانند اصلاح قوز قرنیه کاربرد دارد.
مراقبتهای استفاده از لنز :
جابجایی (برداشتن و گذاشتن) ، ضد عفونی کردن و نگهداری از لنز باید ساده باشد. چند سال قبل شما به چند بطری برای محصولات تمیز کننده و قرصهای آنزیم برای مراقبت مناسب نیاز داشتید. امروزه اکثر مردم از محلولهای چند منظوره ( یعنی هم تمیز کردن و هم نگهداری ) استفاده می کنند. برخی از افراد که چشمان حساسی دارند لازم است از محلولهای بدون مواد نگهدارنده استفاده کنند که دارای هیدروژل پراکسید است. البته شما می توانید با استفاده از لنزهای یکبار مصرف روزانه نگهداری از لنز را کنار بگذارید.
مشکلات لنزهای تماسی :
خطا و ناراحتی ممکن است در لنز مناسب شما رخ دهد. افراد مختلف واکنشهای متفاوتی در مقابل مواد لنز و محلول آن نشان می دهند. درست بودن پارامترهای لنز شما مانند شماره ، قطر ، انحنا پس از استفاده از لنز بطور قطعی مشخص می شود. این امر بخصوص برای لنزهای با خواص ویژه مانند دوکانونه و توریک بیشتر صدق می کند.
اگر شما تجربه ناراحتی یا دید ضعیف با استفاده از لنز دارید ممکن است تغییر لنز به شما کمک کند. امروزه لنزهای متفاوتی در دسترس هستند تا راحتی ، دید خوب و سلامت چشم را برای شما تامین نمایند.
لنزهای نرم :
این لنزها نرم و قابل انعطاف بوده و تحمل آنها راحت تر است و دارای انواع زیر هستند :
۱- لنزهای با مصرف روزانه :
این لنزها ارزان ترین نوع هستند و شب در هنگام خواب برداشته شده و صبح روز بعد مجددا در چشم گذاشته می شوند . حداکثر زمان استفاده از این لنزها ۱۲ تا ۱۸ ماه می باشد ، بعد از گذشت این مدت بایستی لنز عوض شود.
۲- لنزهای با مصرف دراز مدت :
این لنزها در طول شبانه روز قابل استفاده هستند یعنی می توانید شبها با لنزها بخوابید اما حداقل هفته ای یکبار برای ضد عفونی و تمیز کردن برداشته می شوند . به دلیل مصرف شبانه روزی و افزایش خطر عفونت قرنیه ، استفاده از انها کمتر توصیه می شود . مدت زمان مجاز برای استفاده از این لنزها حداکثر یکماه می باشد.
۳- لنزهای یکبار مصرف :
این لنزها گرانتر ولی راحت تر و مناسب تر هستند. این لنزها هر شب برداشته شده و صبح روز بعد گذاشته می شوند و بر اساس نوع ، به صورت هفتگی یا ماهانه دور ریخته می شوند . با این لنزها می توان بر حسب ضرورت شبها خوابید ولی به همان نسبت از عمر لنز کاسته می شود. استفاده از این لنزها در موارد حساسیت بیمار ارجحیت دارد . لنزهای رنگی و توریک می توانند از این نوع باشند.
۴- لنزهای توریک :
این لنزها قادر به اصلاح آستیگاتیسم هستند ، اگرچه گاهی به خوبی لنزهای RGP عمل نمی کنند ولی معمولا کمی گرانتر از سایر لنزهای تماسی می باشند و در میزان اصلاح آستیگماتیسم محدودیت دارند.
۵- لنزهای رنگی :
این لنزها می توانند رنگ و ظاهر چشم را تغییر دهند . لنزهای رنگی خود انواع مختلفی دارند که عبارتند از : لنزهای رنگی مرئی ، تشدید کننده ، مات و فیلتر کننده نور . بسیاری از این لنزها فقط جنبه زیبایی داشته و برخی دیگر از آنها برای اصلاح عیوب انکساری ، تغییر نمای ظاهری قرنیه معیوب یا کاهش ناراحتی ناشی از نور بخصوص بعد از ضربه های چشمی به کار می روند.
۶- لنزهای بانداژ :
استفاده از لنز به عنوان بانداژ یا پانسمان، برای پوشاندن سطح قرنیه بعد از ضربه، جراحی یا در برخی بیماریهای خاص با نظر پزشک صورت می گیرد. این دسته از لنزها به علت توانایی در نگهداشتن اکسیژن و آب به مدت طولانی در بافت خود، در التیام زخمهای قرنیه تاثیر بسزایی دارند.
خطرات استفاده از لنزهای تماسی :
لنزهایی که به صورت دقیق تمیز و ضد عفونی نشوند ، خطر عفونت را بالا می برند. لنزهای قدیمی یا نامتناسب با چشم ممکن است باعث خراشیدگی چشم یا القاء رشد عروق خونی در قرنیه شوند . با توجه به اینکه ممکن است لنز با گذشت زمان تاب برداشته و شکل قرنیه را تغییر دهد ، تناسب لنز تماسی با چشم و قدرت آن ، باید در فاصله های زمانی منظم توسط چشم پزشک یا اپتومتریست ارزیابی شود. با توجه به اینکه مصرف همزمان برخی از قطره های چشمی با لنز تماسی مکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد ، بهتر است استفاده از قطره های چشمی طبق نظر پزشک صورت گیرد.
چه کسانی نمی توانند از لنزهای تماسی استفاده نمایند ؟
در صورتیکه دارای شرایط زیر باشید داوطلب مناسبی برای استفاده از لنزهای تماسی نیستید :
– عفونت های مکرر چشمی
– حساسیت یا آلرژی شدید
– خشکی چشم مقاوم به درمان
– محیط کا ر بسیار آلوده و غبارآلود
– ناتوانی در گذاشتن و مراقبت از لنز
در پایان توصیه می شود لنزها را از مراکز ذیصلاح تهیه نموده و از تهیه لنزهای خود از طریق آرایشگاهها، بوتیک ها و حتی عینک فروشی ها خودداری نمائید چراکه ممکن است برای عواقب ناگواری برای شما به همراه داشته باشد.
لنزهایی که در طول شب نزدیک بینی را اصلاح میکنند
Corneal Refractive Therapy یا Orthokeratology درمانی غیر جراحی است که از طریق تغییر شکل موقتی قرنیه، نزدیک بینی را اصلاح می کند. تغییر شکل قرنیه سبب می شود نور بهتر بر روی شبکیه متمرکز شده و تصویر بهتری ایجاد شود (بطور کلی تمامی روش های اصلاح عیوب انکساری از عینک و کنتاکت لنز تا لیزیک همین کار را می کنند). در این روش با استفاده از یک نوع کنتاکت لنز سخت که نسبت به اکسیژن نفوذ پذیر است (Rigid Gas Permeable Contact Lens) نزدیک بینی از طریق تغییر انحنای قرنیه و کاهش تحدب آن اصلاح می شود. تفاوت عمده این روش با روش های جراحی اصلاح عیوب انکساری نظیر لیزیک این است که روش های جراحی دائمی هستند ولی در این روش در صورت عدم استفاده از لنز، شکل قرنیه پس از سه روز به حالت اولیه باز می گردد.
هر چند ایده کلی Orthokeratology از چهل سال قبل هم وجود داشته و درمانهایی هم با استفاده از این روش صورت می گرفته ولی پیشرفت های اخیر در تکنولوژی کنتاکت لنز های ویژه سبب شد تا در سال ۲۰۰۲ سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) لنز های CRT ساخته شده توسط شرکت Paragon را برای استفاده در طول شب مورد تأیید قرار دهد. این لنز اولین لنزی است که توسط FDA برای استفاده در طول شب و هنگام خواب مورد تأیید قرار می گیرد. این لنزها در طول شب شکل قرنیه را اصلاح کرده و بیمار می تواند در طول روز بدون نیاز به لنز یا عینک دید خوبی داشته باشد. این لنز ها در ایران بنام “لنزهای شارژی” معروف شده اند.
در هر دو روش از لنزهای سخت دارای نفوذ پذیری نسبت به اکسیژن (Rigid Gas Permeable Lenses) استفاده می شود. تفاوت دو روش این است که اولا CRT برای استفاده در طول شب توسط FDA تأیید شده است. ثانیاً لنز های CRT تنها توسط شرکت Paragon تولد می شوند حال آنکه لنز های Ortho-k توسط شرکت های مختلف ساخته می شوند.
این لنزها برای چه بیمارانی مفیدند؟
این لنز ها برای تمامی سنین قابل استفاده اند. FDA استفاده از لنز های CRT را برای بیماران مبتلا به نزدیک بینی تا حداکثر ۶ دیوپتر و حداکثر ۱٫۷۵ آستیگمات مجاز دانسته است. بسیاری از پزشکان برای اصلاح نزدیک بینی، دوربینی و آستیگاتیسم از لیزیک یا لیزر استفاده می کنند و با این روش مخالف هستند ولی تعداد معدودی هم که با این روش موافقند معتقدند بهترین کاندید ها برای این درمان بیماران مبتلا به نزدیک بینی خفیف (حدود ۴ دیوپتر یا کمتر) هستند.
لنزها چگونه تجویز می شوند؟
چشم پزشک ابتدا انحنا و پستی و بلندی ها قرنیه را با استفاده از توپوگرافی قرنیه مشخص می کند. بر اساس نقشه توپوگرافی قرنیه، لنز مناسب تجویز می شود. گاهی لازم است لنز های مختلفی آزمایش شوند تا نهایتا لنز مناسب بدست آید.
اصلاح دید چه مدت طول می کشد؟
شماره چشم بیمار معمولا ظرف ۲ هفته یا کمتر ۲ تا ۳ دیوپتر کاهش می یابد. پس از این مدت بیمار باید لنز را در طول شب و یا ساعاتی از روز استفاده کند تا اصلاح ایجاد شده پایدار بماند. در صورتیکه بیمار استفاده از لنز را متوقف کند قرنیه بیمار بتدریج به شکل اولیه بازگشته و دید بیمار به وضعیت قبل از درمان باز می گردد. بیمار ممکن است در آغاز تغییر شکل قرنیه با عوارضی نظیر هاله بینی مواجه شود که ممکن است هیچگاه در طول درمان کاملا برطرف نشود. در مورد این لنز هم مثل لیزیک کسانیکه مردمک های گشادتری دارند بیشتر دچار این عوارض خواهند شد.
لیزیک یا CRT؟
اگر هدف بیمار راحت شدن از عینک و لنز در طول روز بوده و البته شرایط استفاده از این لنز را نیز داشته باشد استفاده از CRT مناسب است. ولی اگر بیمار بخواهد بکلی از عینک و لنز استفاده نکند باید از روش های جراحی نظیر لیزیک استفاده کند. هر چند اگر بیمار پس از استفاده از لنز تصمیم به جراحی بگیرد ممکن است مجبور باشد چندین ما استفاده از لنز را قطع کند تا قرنیه شکل طبیعی خود را باز یابد و سپس اقدام به جراحی کن
متخصص و جراح چشم در اصفهان
راهنمای انتخاب عینک انتخاب بهترین فریم عینک - چشم پزشک اصفهان
[…] بیماری هاتشخیص بیماری های چشمانواع عیوب انکساریجراحی آب مروارید چشم روش های فیکو و لیزرتجویز عینک و لنزهای تماسی […]